Als je wel eens met een sloep uit varen bent geweest ben je vast paalmutsen tegengekomen. Je komt ze vooral tegen in havens, bij bruggen of sluizen. Eigenlijk overal waar houten palen in het water staan zie je ze, maar eigenlijk ook weer niet.
Paalmutsen zijn onopvallende dingen. Ze worden gebruikt om de houten paal aan de bovenzijde te beschermen tegen bijvoorbeeld regen en zon. De bovenzijde van een houten paal is het kwetsbaarste stuk, omdat water hier echt in de paal kan komen.
Deze onopvallende dingen werden tot een aantal jaren geleden alleen gebruikt in de waterbouw. Maar je komt ze nu ook veel tegen in strandtenten, vakantiewoningen of restaurants. Het is voor interieurontwerpers een eenvoudig product om een ruimte een nautisch of industrieel thema te geven.
De paalmuts uit de waterbouw wordt steeds vaker buitenshuis gebruikt. Palen van bijvoorbeeld een omheining of toegangspoort worden zowel voor bescherming als voor het oog voorzien van een stalen paalmuts.
Er zijn verschillende soorten paalmutsen verkrijgbaar. Een ronde of vierkante paalmuts is vrij standaard, maar er zijn bijvoorbeeld ook achtkantige mutsen. Voor eigenlijk elke vorm is er ook uitvoering met haalpen beschikbaar. Met een haalpen kan de paalmuts ook worden gebruikt om een boot tijdelijk af te meren. Deze toevoeging kan bijvoorbeeld bij gebruik bij een toegangspoort net dat kleine beetje extra voor het oog geven.
Welke vorm paalmuts je nodig hebt is afhankelijk van het soort paal waarop de muts geplaatst wordt. Een ronde paal spreekt voor zich. Op een vierkante paal past een vierkante paalmuts, maar met wat houtbewerking ook een achtkantige.
In de waterbouw is de buitenzijde van de paalmuts vaak gelijk met de buitenzijde van de paal. Dit bepaalt dan ook de afmeting. Dit betekend wel dat er enige houtbewerking aan de bovenzijde van de paal moet plaatsvinden. Houdt er bij de montage wel rekening mee dat hout werkt onder invloed van vocht en warmte. Monteer de paalmuts dus niet te strak op de paal.